Dolar Neden Yükselir ? Dolar Nasıl Düşer ? Dolar Piyasaları

Doların yükselmesine sebep olan etkenler , dolar neden yükselir , doları ne etkiler , merkez bankasının dolar üzerindeki etkisi nedir , Dolar nasıl baskılanır , doları etkileyen haberler ve koşullar , dolar hakkında tüm detaylar yazımızda.

Dolar Yükselişine Merkez Bankası Etkisi

Merkez bankası politikalar ve rezervleri döviz piyasasına yön verebilecek güce sahiptir. Piyasada döviz krizi başlangıcı tespit edildiği an itibari ile merkez bankası döviz satmaya başlayarak piyasada ki döviz artışını durdurabilir. Merkez Bankası Döviz artışını durdurabildiği gibi isterse döviz kurlarını sıfıra düşürebilir.

Fakat Merkez Bankasının gücü mevcutta kasasında bulunan döviz miktarı ile alakalıdır. Yani Merkez Bankası Kasasında yeterince Dolar rezervi bulunmuyor ise dolar kurunda etki sağlayamaz. Veya euro yok ise euro kuruna müdahale söz konusu değildir.

Merkez Bankası Faiz Kararları ile Dolar Kuruna Müdahale Etme

Piyasalarda olağan üstü sıkışmalar ve döviz darlığı yaşanıyor ise dolar ve döviz kurlarına müdahale etmek güçleşir. Merkez Bankası kasasında yeterli seviyede döviz bulunmuyor ise farklı bir yöntem uygulanmaya başlar. Bu yöntem Faiz yöntemidir ve Merkez Bankası her Faiz kararı açıklamasında dolar kuru ile istediği gibi oynayabilir. Fakat bu işlemlerin de bir bedeli var.

Merkez Bankası Dolar kurunu baskılamak için Faiz yükseltme kararı alarak dolar kurunu o hafta içerisinde baskılamış ve hatta bir miktar düşürmüş olabilir. Dolar kuru bu kararlar sonrasında geçici olarak yerinde sayacağından veya geçici olarak düşük seviyelerde kalacağından dolayı , arka arkaya faiz yükseltme kararları Merkez Bankası tarafından zorunlu olarak alınmalıdır. Bu işlem ile Dolar ve döviz piyasaları istenen seviyelerde tutulur.

Merkez Bankası Faiz Yükseltme Kararı Etkisi

Dolar faiz kararları ile baskılanabildiği gibi bunun bazı yan etkilerini piyasalarda görmek mümkün. Yükselen faizler sonrasında tüm bankalarda kredi faiz oranlarında da yükseliş görmek mümkün. Türkiye içerisinde uygulanan tüm faiz kararları hem bankalarda kredi faiz oranlarına hem dışarıdan gelen ithal edilen ürünlere yansıdığı gibi, elektrik , doğalgaz ve nicelerine yansımaktadır.

Faiz artış kararları belirli bir düzey üzerine çıktığında vergiler ödenemeyecek duruma gelir. İş yerlerinde , şirketlerde batıklar gelmeye başlar ve bu batık haberleri Dolar ve döviz piyasalarını doğrudan etkiler.

Piyasa Haberleri İle Dolar Neden Yükselir ?

Merkez Bankasının almış olduğu kararlar ile uzun süreli yükselen Faiz kararları piyasalarda daralma yaratır. Bu daralmadan ilk olarak etkilenen sektörler en başta İnşaat ve ardından Otomotiv sektörü gelmektedir. Çoğu insan bilindiği üzere yüksek değerlerde alışveriş yapabilmek için kredi çekmektedir. Merkez Bankasının yükseltmiş olduğu faiz ler dolayısı ile tüm bankalarda kredi oranlarında geri ödemelerinde çok yüksek rakamlar ödememiz gerekir. Hal böyle olunca çoğu insan kredi çekme isteğini erteliyor ve alışveriş yapmıyor.

Aynı düzeyde ve aynı şekilde otomotiv sektörü de bu durumdan doğrudan etkilenmektedir. Bu gün türkiye de milyonlarca insan inşaat ve otomotiv sektöründen para kazanmaktadır. Bu sektörler faaliyetlerini durdukları anda milyonlarca insan tarafından iç piyasaya dağılan para azalır ve bağlı olarak zincirleme tüm iş yerleri , ticarethane ler piyasa darlığı yaşar. İflaslar ve kredi batıkları meydana gelmeye başlar.

Piyasalardan gelen olumsuz haberler İş yeri batıkları , artan işsizlik sayısı , ödenemeyen krediler ve batık kredi oranlarının yükselişi ülke içerisinde dolar yükselişini doğrudan etkilediği gibi dünya genelindeki tüm para birimlerinin sıkıntı yaşanan ülke içerisinde değer kazanmasına sebep olur.

Dış Etkilere Bağlı Olarak Dolar Neden Yükselir ?

Dolar para birimi bilindiği üzere Amerika merkezli para birimidir. Amerika da yaşanacak olan sıkıntılar problemler dolar kurunda dünya genelinde sıkıntı yaşanmasına sebep olur. Amerika belli dönemlerde piyasa açıklamalarında bulunur. Mesela bugün amerika da yaşayan insanlar için beklentiler düzeyi üzerinde  bir işsizlik meydana gelmişse. Veya bir faiz yükseltme kararı alınmış ise bu durum ve buna benzer durumlar tüm dünyada dolar yükselişine sebep olur.

Dolar aynı zamanda yurt etrafında yakınında yaşanan gerginliklerden de etkilenmektedir. Komşu ülkenizde başka bir ülke ile gerginlik , tehditler veya savaş eşiğine gelinmiş bir durum var ise yine dolar piyasaları etki altında kalır.

İthalat ve İhracat Kaynaklı Dolar Neden Yükselir ?

Dünyada yer yapmış üretimi olan her ülke bir başka ülkeye üretmiş oldukları ürünleri satarak ithalat , Başka bir ülkeden ürün satın alırken ihracat yapmış olurlar. Bu alış veriş orantılı olmalıdır ve kesinlikle dikkat edilmesi gereken ihracatın ithalat tan daha fazla olmamasıdır.

İhracat İthalattan daha fazla olursa u işlemleri yapan ülke için dolar yükselişi kaçınılmaz olur. Bu yıl içerisinde 1000 Dolarlık İthalat yaparak ülkemize 1000 Dolar kazandırmışsak bu para kasamıza kazandırılmış olur. İhracat yaparken 2000 Dolar harcamışsak kasamızın bu durum karlısında -1000 Dolar olacağı anlamına gelir.

Kasalarda döviz miktarı azalınca veya döviz kalmayınca piyasalarda kriz yaşanmaya başlar. Krize yakalanmamanın kuralı kasada yeterli seviyede döviz özellikle dolar kuru bulundurmaktır.

Dış Borcu Olan Ülkelerde Dolar Neden Yükselir ?

Ülkeler çeşitli sebeplerden dolayı uluslararası krediler çekmektedirler. Bu krediler Dolar kuru üzerinden hesaplanır ve dolar olarak ödenir. Dolar olarak ödemesi yapılan kredilerin geri ödemeleri yine aynı şekilde dolar olarak yapılmaktadır. Bir ülkenin dış borcunu ödeyebilmesi için her an dolar kazanması gerekir. Bir ülke dolar kazanmak için ihracat yapmalıdır. İhracat yaparak dış ülkelere satış yapmış ve bunun doğal bir sonucu olarak dolar kazanmış olur. Kazanılan bu dolarlar ile dış borçlar kademeli olarak ödenmiş olur.

İhracat bittiğinde veya ithalatın ihracattan daha fazla olması sebebi ile ülke hem kazanmış olduğu dolarları kaybeder , hem de dış borç ödeyecek dolar rezervine ulaşamaz. Bu durum ülke içerisindeki yaşanan olumsuzlukları arttırır ve ülke içerisinde azalan veya biten dolar , bulunamadığından dolayı değer olarak artış gösterir. Türkiye için örnek vermek gerekirse , Ülke içerisinde azalan dolar rezervi karşısında dolar değer kazanırken Türk Lisarı değer kaybeder. Sebebi Dış borç ve önemli olan bu borcun dolar cinsinden olmasıdır.

Bir önceki yazımız olan Ünlü Ekonomistlerden Dolar Yorumu 17 Nisan 2021 başlıklı makalemizde dolar yorumu hakkında bilgiler verilmektedir.